Jaki rower górski (MTB) wybrać?

Niezależnie od typu roweru, zawsze przed zakupem należy zadać sobie pytania: gdzie i jak będę jeździł? Odpowiadając na powyższe, dość łatwo i precyzyjnie można zweryfikować, jakiego typu rower będzie odpowiedni do naszych potrzeb. Tym razem zajmujemy się rowerami górskimi. Odpowiedzi na pytania ,,gdzie i jak” należy więc zawęzić do bardziej precyzyjnych wniosków. Musimy być pewni, czy szukamy sprzętu na wycieczki po dziurawych bezdrożach, które są jednak łatwe technicznie? Czy może zależy nam na jeździe po trudnych, stromych i kamienistych górskich szlakach? Jeszcze inny sprzęt będzie godny polecenia do jazdy skoncentrowanej głównie na zjazdach i skakaniu. Warto więc rzetelnie przeanalizować nasze potrzeby. Zacznijmy od podstaw.

Co to jest rower górski?

Współczesne rowery górskie to maszyny, które zdolne są do komfortowego i efektywnego pokonywania zróżnicowanych tras po bezdrożach. Jednym słowem, maszyną MTB wjedziemy i zjedziemy tam, gdzie nie damy rady rowerem szosowym, trekkingowym, crossowym, czy miejskim. Terenową dzielność rowerom górskim zapewniają: odpowiednia geometria, właściwie dobrane przełożenia, amortyzacja, mocne hydrauliczne hamulce i opony z agresywnym bieżnikiem. 

Podobnie jak wiele innych dziedzin na rynku, także rowery są na tyle rozwinięte, że producenci oferują nam różne ich typy, które mają się idealnie wpisywać w nasze potrzeby. Kiedyś rower górski to był po prostu rower górski - kropka. Obecnie można by śmiało wyróżnić z 10 kategorii MTB - jeśli włączymy w to segmenty maszyn do ekstremalnych zastosowań (skoki, ewolucje itd).

Jakie są typy rowerów górskich?

Prezentujemy ogólny podział rowerów MTB ze względu na ich zastosowanie i terenowe zdolności. Pamiętajmy jednak, że ich możliwości są też ściśle powiązane z naszą techniką jazdy. My natomiast skupimy się na podpowiedzeniu Wam w jakim terenie dane maszyny radzą sobie najlepiej oraz do czego zostały stworzone. 

Rekreacyjny rower górski

Najprostsze i najtańsze rowery górskie na rynku to jednoślady o zabawowo-wycieczkowym charakterze. Tego typu maszyny oparte są o sztywną ramę wyposażoną w przedni amortyzator o skoku 80-100 mm. Geometria takich rowerów zapewnia zrelaksowaną (względem rowerów typu XC/maraton) sylwetkę ciała oraz stabilne prowadzenie. Taki sposób sterowania oznacza duże bezpieczeństwo w terenowej jeździe, które spodoba się początkującym użytkownikom. Rowery te mają przeważnie koła w rozmiarze 29”, czasem też mniejsze 27,5”. Ich opony są szerokie na około 1,9 - 2,2”. Przełożenia zostały dobrane tak, aby starczyło nam ich zarówno podczas stromych podjazdów, jak również na wycieczce w płaskim, szybkim terenie. Powyżej 2000-2500 zł możemy się też spodziewać, że na wyposażeniu będą mocne hydrauliczne hamulce tarczowe. 

To idealne maszyny dla początkujących oraz osób, które preferują rekreacyjną jazdę po terenowych szlakach. Rowery do 2000-2500 zł (zależnie od marki) polecamy jedynie w łatwy teren. Droższe konstrukcje można rozważyć w perspektywie dłuższych wycieczek po łatwych technicznie szlakach w górach.

Polecany przez redakcję

TREK Marlin 8 generacji 3

Producent z Wisconsin to jeden z koni napędowych rozwoju rynku rowerów górskich, który dba o to, żeby każda kolejna generacja ich MTB jeździła lepiej. TREK po prostu wyznacza trendy, ma do zaoferowania naprawdę dużo jeśli chodzi o zaawansowane rowery górskie różnego rodzaju, ale i część ze swoich doświadczeń przenosi w niższe rejony cenowe. 

Doskonały przykład tego to Marlin 8 generacji 3, który jest de facto połączeniem rekreacyjnego podejścia do budowania rowerów MTB z nowoczesnymi trendami. Bazą nowego Marlina jest prosta aluminiowa rama, której największym atutem jest przede wszystkim nowoczesna geometria - wartości takie jak 66,5-stopniowy kąt głowy ramy i stosunkowo duża baza kół pozwolą poczuć się pewniej podczas stawiania pierwszych kroków na łatwiejszych technicznie szlakach górskich. Marlin 8 spokojnie pozwoli wybrać się na pierwsze podboje traili typy flow (Glacensis, Enduro Trails w Bielsku-Białej czy Szczyrku). Warto dodać, że Marlin 8 jest dostępny w bardzo szerokiej rozmiarówce, do której dopasowane są rozmiary kół - od 26", przez 27,5" po 29". W praktyce znaczy to tyle, że na mniejszych Marlinach pojeździ już nawet młodzież o wzroście około 135 - 145 cm.

O tym że Marlin 8 gen 3 jest pomyślany jako rower do stawiania pierwszych kroków na szlaku, świadczy m.in. zastosowanie opuszczanej sztycy na seryjnym wyposażeniu. Na zjeździe obniżenie sztycy znacząco poprawia panowania nad rowerem i sprawia, że czujemy się po prostu pewniej, możemy bez problemu przenieść ciężar ciała do tyłu i w ten sposób pokonywać nawet strome odcinki. 

Oczywiśćie Marlin 8 nie jest rowerem do hardcorowego łomotu - trzeba pamiętać, że jak przystało na rower zakorzeniony w rekreacyjnym podejściu do MTB, mamy tu klasyczne szybkozamykacze, prostą rurę sterową. To elementy, w przypadku których osoby o dużej masie własnej mogą odczuć pewne braki w sztywności roweru. To że mamy tu do czynienia z rowerem górskim dedykowanym do rekreacyjnych zastosowań przypomina m.in. również możliwość zamontowania stałego bagażnika, który umożliwi dostosowanie Marlina do jazdy z sakwami czy codziennej jazdy w mieście. To akurat spory plus!

W terenie natomiast na pewno dadzą sobie radę komponenty, takie jak amortyzator powietrzny RockShox Judy Silver, grupa napędowa SRAM SX Eagle czy przygotowane do tubelessowania opony i koła.

• Rama Alpha Silver Aluminum, wewnętrzne prowadzenie linek tylnej przerzutki i sztycy regulowanej, mocowania bagażnika i nóżki, ThruSkew 135 x 5 mm
• Widelec RockShox Judy Silver, sprężyna Solo Air, regulacja powrotu, blokada skoku hydrauliczna TurnKey, 42 mm przesunięcia dla kół 27,5”, zacisk QR 100 mm
• Grupa napędowa SRAM SX Eagle 1x12
• Sztyca TranzX JD-YSP18
• Waga: rozmiar M – 14,29 kg

trekbikes.com gdzie kupić?

Rower do XC i maratonu

To maszyny, których budowa została zoptymalizowana pod kątem szybkiego pokonywania podjazdów, przy zachowaniu dobrych właściwości zjazdowych. Maszyny tego typu to najpopularniejszy segment rowerów górskich na rynku. To rowery zaprojektowane pod kątem rywalizacji w olimpijskiej odmianie kolarstwa górskiego (tej, którą uprawia np. Maja Włoszczowska), co w praktyce oznacza, że są jednym z najbardziej uniwersalnych typów rowerów MTB. Sportowe geny rowerów XC/maraton oznaczają bardziej wyciągniętą i pochyloną sylwetkę na rowerze. Do tego sporą uwagę przywiązuje się tu do efektywnego transferu energii. To dobry wybór jeśli szukacie roweru, którym szybko jeździ się pod górkę i po płaskim, a jednocześnie da się efektywnie - choć nie bardzo szybko - zjeżdżać. 

Maszyny tego typu występują w opcji hardtail, czyli tylko z amortyzatorem przednim (najczęściej 100 mm skoku) lub full suspension, czyli również z amortyzatorem z tyłu. Wówczas skok przeważnie wynosi po 100 mm z tyłu i z przodu. Amortyzacja obu kół sprawia, że rower jest jeszcze bardziej dzielny w trudnym terenie oraz bardziej komfortowy. 

Rowery górskie XC / maraton standardowo toczą się na kołach 29”, ewentualnie 27,5” w mniejszych rozmiarach ram, dla zachowania odpowiednich proporcji osobom o niższym wzroście. Szerokość opon w takich maszynach to przeważnie 2,0 do 2,3”. Posiadają najczęściej nowoczesne napędy 1x12, czyli wariant z jedną tarczą z przodu oraz 12. biegami z tyłu. Rowery XC, które nadają się do mocnej terenowej jazdy i nie stawiają już większych ograniczeń, kosztują od około 4000 zł wzwyż. Do około 10 000 zł (w przypadku HT, w przypadku fulli do około 15 000 zł) możemy liczyć na znaczny rozwój poziomu działania takiego roweru oraz jakości pracy zamontowanego osprzętu. Powyżej 10 000 zł (15 000 zł w przypadku fulli), dopłata nie oznacza już wyraźnie lepszego działania, czy większej trwałości, a przede wszystkim niższą masę. 

Rower ścieżkowy / trail

To stosunkowo nowa kategoria rowerów górskich. Rowery ścieżkowe to najbardziej uniwersalne maszyny MTB na rynku. Łączą świat rowerów do ścigania, które są mocno podporządkowane podjazdom, ze światem enduro, który jest bardziej skoncentrowany na zjeżdżaniu. Rowery trailowe prowadzą się doskonale na zjazdach, a jednocześnie są zdolne podjechać najcięższe podjazdy. Główna różnica podczas wspinaczek między nimi, a maszynami do XC polega na tym, że rowery ścieżkowe nie zostały podporządkowane wynikowi sportowemu. Tu nie o chodzi żeby być najszybszym, a raczej o to, aby jeździło nam się dobrze, pewnie, wygodnie i… wszędzie! To po prostu idealne rowery do jazdy po górach. Doskonałe maszyny na prawdziwe terenowe wycieczki. Występują zarówno jako hardtaile, jak i full suspension. Rowery z pełnym zawieszeniem jednak zdecydowanie dominują w tej kategorii. Typowy skok w rowerach trail to 120-130 mm zarówno z przodu, jak i z tyłu. Najczęściej spotkamy tu koła 29” z oponami o szerokości około 2,4”. Sporo firm oferuje też modele z rozmiarem obręczy 27,5” (650B). Przeważnie spotkamy tu napędy 1x12 oraz regulowane sztyce, które ułatwiają zjeżdżanie w trudnym terenie. Najbardziej sensowne propozycje modeli z pełnym zawieszeniem zaczynają się od około 8-10 tys. zł.

Rower enduro

Konstrukcje enduro to rowery, którymi nadal jesteśmy w stanie pokonywać długie trasy po górach, jednak podjazdy wymagać będą od nas więcej pracy. Żywiołem tych maszyn jest mocne atakowanie najcięższych technicznie górskich zjazdów. Nie straszne im ogromne głazy, korzenie i uskoki oraz dłuższe loty. To rowery stworzone do jazdy po najtrudniejszych trasach, a jednocześnie nie wymagają wyciągu, aby dobrze pobawić się na zjazdach. Ważą zauważalnie więcej, niż maszyny XC i nieco więcej niż rowery trailowe. Gorsze wspinanie oraz wyższą masę poświęcamy tu dla rewelacyjnego prowadzenia podczas zjazdów oraz trawersujących szlaków. Standardem są tu rowery z pełnym zawieszeniem o skoku około 150-170 mm, spotykamy też rowery o nieco większym skoku, określane mianem "super enduro" - na tych większych endurówkach można nawet myśleć o odwiedzeniu Bike Parków i zaliczeniu mniejszych lotów. Dawniej rządziły tu mniejsze koła, natomiast obecnie 29” są równie popularne co 27,5”. Szerokość opon wynosi przeważnie około 2,5”. Tę kategorię rowerów polecamy osobom świadomym swoich potrzeb. Dla poszukujących pierwszego roweru MTB, nawet na trudne szlaki, lepszym wyborem będzie rozpoczęcie od ścieżkowca. Tu także spotkamy współczesne napędy 1x12, a dropper (regulowana sztyca) to jedyna opcja by nie zabijać zjazdowego potencjału rowerów enduro. Na rower enduro trzeba przyszykować od około 8 - 10 tysięcy zł wzwyż. 

Pozostałe typy rowerów górskich

Powyższe gatunki MTB to dominujące i najczęściej używane rowery górskie. Jest ich jednak sporo więcej, a najpopularniejsze z nich to:

• Rower Downhill / Freeride - maszyny do zjazdu i ewolucji, czyli rowery, które poradzą sobie z najtrudniejszymi zjazdami i lotami. Wymagają wyciągu, wypchnięcia, albo auta, by dostać się na początek tras zjazdowych
• Rower dirtowy - sprzęt przeznaczony do skakania po specjalnie przygotowanych (usypanych z ziemii) hopach. Podobną kategorią są rowery streetowe - przeznaczone do ewolucji w zurbanizowanym terenie. 
• Fatbike - rowery górskie na bardzo grubych oponach. Sprawdzają się w jeździe po śniegu i piachu. 

Hardtail czy Full Suspension? 

Rowery MTB występują w dwóch opcjach - z pełnym zawieszeniem lub tylko z amortyzatorem przednim. Jak zdążyliście się dowiedzieć z naszego poradnika, niektóre maszyny występują zarówno jako HT i FS. W tym miejscu należy nadmienić, że każdy pojazd kołowy jest tym lepszy, im lepszy (i dłuższy) jest kontakt jego kół z nawierzchnią. Stąd płynie prosty wniosek, że rowery z pełnym zawieszeniem to wyższa ewolucja rowerów górskich. Zapewniają lepszą trakcję, krótszą drogę hamowania, większe bezpieczeństwo, szybsze pokonywanie zjazdów, bardziej pewne prowadzenie w terenie, czy możliwość popełnienia większych błędów bez bolesnych konsekwencji. Wady? - głównie wyższa cena, masa i nieco gorsze przyspieszenie. 

Rozmiar koła

Dominującym obecnie rozmiarem kół jest 29”. Mniejsze koła to nadal mocny gracz w rowerach enduro i przeznaczonych do jeszcze bardziej zjazdowych lub ekstremalnych zastosowań. Małe koła - 26 i 27,5” - spotkamy też czasem w maszynach zupełnie podstawowych - najtańszych. Bez dwóch zdań widać rynkową tendencję, że wkrótce większość maszyn będzie toczyła się na 29”. Małe koła pozostaną w rowerach, które służą w dużej mierze do skoków i ewolucji, a także w góralach entry level i maszynach w najmniejszych rozmiarach. 

Szukaj roweru pod swoje potrzeby w założonym budżecie

Ten tekst miał za zadanie pomóc Ci stwierdzić, który typ roweru jest dla Ciebie właściwy. Dalej odsyłamy Cię do naszych konkretnych poradników (przeglądów rynku), które analizują czego można się spodziewać w danej kwocie przy konkretnym typie roweru MTB. Linki do nich znajdują się pod każdym z omawianych rodzajów rowerów MTB. Jeśli nie znalazłeś tutaj żadnej z kategorii, która wpisuje się w Twoje potrzeby, odsyłamy do Katalogu Rowerowego. To miejsce gromadzi prawie wszystkie dostępne na polskim rynku rowery.