Spis treści:
Niezależnie od typu roweru, zawsze przed zakupem należy zadać sobie pytania: gdzie i jak będę jeździł? Odpowiadając na powyższe, dość łatwo i precyzyjnie można zweryfikować, jakiego typu rower będzie odpowiedni do naszych potrzeb. Tym razem zajmujemy się rowerami górskimi. Odpowiedzi na pytania ,,gdzie i jak” należy więc zawęzić do bardziej precyzyjnych wniosków. Musimy być pewni, czy szukamy sprzętu na wycieczki po dziurawych bezdrożach, które są jednak łatwe technicznie? Czy może zależy nam na jeździe po trudnych, stromych i kamienistych górskich szlakach? Jeszcze inny sprzęt będzie godny polecenia do jazdy skoncentrowanej głównie na zjazdach i skakaniu. Warto więc rzetelnie przeanalizować nasze potrzeby. Zacznijmy od podstaw.
Co to jest rower górski?
Współczesne rowery górskie to maszyny, które zdolne są do komfortowego i efektywnego pokonywania zróżnicowanych tras po bezdrożach. Jednym słowem, maszyną MTB wjedziemy i zjedziemy tam, gdzie nie damy rady rowerem szosowym, trekkingowym, crossowym, czy miejskim. Terenową dzielność rowerom górskim zapewniają: odpowiednia geometria, właściwie dobrane przełożenia, amortyzacja, mocne hydrauliczne hamulce i opony z agresywnym bieżnikiem.
Podobnie jak wiele innych dziedzin na rynku, także rowery są na tyle rozwinięte, że producenci oferują nam różne ich typy, które mają się idealnie wpisywać w nasze potrzeby. Kiedyś rower górski to był po prostu rower górski - kropka. Obecnie można by śmiało wyróżnić z 10 kategorii MTB - jeśli włączymy w to segmenty maszyn do ekstremalnych zastosowań (skoki, ewolucje itd).
Jakie są typy rowerów górskich?
Prezentujemy ogólny podział rowerów MTB ze względu na ich zastosowanie i terenowe zdolności. Pamiętajmy jednak, że ich możliwości są też ściśle powiązane z naszą techniką jazdy. My natomiast skupimy się na podpowiedzeniu Wam w jakim terenie dane maszyny radzą sobie najlepiej oraz do czego zostały stworzone.
Rekreacyjny rower górski
Najprostsze i najtańsze rowery górskie na rynku to jednoślady o zabawowo-wycieczkowym charakterze. Tego typu maszyny oparte są o sztywną ramę wyposażoną w przedni amortyzator o skoku 80-100 mm. Geometria takich rowerów zapewnia zrelaksowaną (względem rowerów typu XC/maraton) sylwetkę ciała oraz stabilne prowadzenie. Taki sposób sterowania oznacza duże bezpieczeństwo w terenowej jeździe, które spodoba się początkującym użytkownikom. Rowery te mają przeważnie koła w rozmiarze 29”, czasem też mniejsze 27,5”. Ich opony są szerokie na około 1,9 - 2,2”. Przełożenia zostały dobrane tak, aby starczyło nam ich zarówno podczas stromych podjazdów, jak również na wycieczce w płaskim, szybkim terenie. Powyżej 2000-2500 zł możemy się też spodziewać, że na wyposażeniu będą mocne hydrauliczne hamulce tarczowe.
To idealne maszyny dla początkujących oraz osób, które preferują rekreacyjną jazdę po terenowych szlakach. Rowery do 2000-2500 zł (zależnie od marki) polecamy jedynie w łatwy teren. Droższe konstrukcje można rozważyć w perspektywie dłuższych wycieczek po łatwych technicznie szlakach w górach.
Zobacz rekreacyjne rowery górskie:
Rower do XC i maratonu
To maszyny, których budowa została zoptymalizowana pod kątem szybkiego pokonywania podjazdów, przy zachowaniu dobrych właściwości zjazdowych. Maszyny tego typu to najpopularniejszy segment rowerów górskich na rynku. To rowery zaprojektowane pod kątem rywalizacji w olimpijskiej odmianie kolarstwa górskiego (tej, którą uprawia np. Maja Włoszczowska), co w praktyce oznacza, że są jednym z najbardziej uniwersalnych typów rowerów MTB. Sportowe geny rowerów XC/maraton oznaczają bardziej wyciągniętą i pochyloną sylwetkę na rowerze. Do tego sporą uwagę przywiązuje się tu do efektywnego transferu energii. To dobry wybór jeśli szukacie roweru, którym szybko jeździ się pod górkę i po płaskim, a jednocześnie da się efektywnie - choć nie bardzo szybko - zjeżdżać.
Maszyny tego typu występują w opcji hardtail, czyli tylko z amortyzatorem przednim (najczęściej 100 mm skoku) lub full suspension, czyli również z amortyzatorem z tyłu. Wówczas skok przeważnie wynosi po 100 mm z tyłu i z przodu. Amortyzacja obu kół sprawia, że rower jest jeszcze bardziej dzielny w trudnym terenie oraz bardziej komfortowy.
Rowery górskie XC / maraton standardowo toczą się na kołach 29”, ewentualnie 27,5” w mniejszych rozmiarach ram, dla zachowania odpowiednich proporcji osobom o niższym wzroście. Szerokość opon w takich maszynach to przeważnie 2,0 do 2,3”. Posiadają najczęściej nowoczesne napędy 1x12, czyli wariant z jedną tarczą z przodu oraz 12. biegami z tyłu. Rowery XC, które nadają się do mocnej terenowej jazdy i nie stawiają już większych ograniczeń, kosztują od około 4000 zł wzwyż. Do około 10 000 zł (w przypadku HT, w przypadku fulli do około 15 000 zł) możemy liczyć na znaczny rozwój poziomu działania takiego roweru oraz jakości pracy zamontowanego osprzętu. Powyżej 10 000 zł (15 000 zł w przypadku fulli), dopłata nie oznacza już wyraźnie lepszego działania, czy większej trwałości, a przede wszystkim niższą masę.
Polecane przez redakcję
W sezonie 2024 chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa modele rowerów górskich, które mogą wpisać się w potrzeby bardzo szerokiej rzeszy odbiorców - zarówno tych nastawionych do jazdy bardziej rekreacyjnie, jak i nieco bardziej ambitnie.
Trek Procaliber 8
Procaliber to idealny przykład nowoczesnego hardtaila XC, który może poslużyć zarówno do stawiania pierwszych kroków w amatorskich wyścigach XC / maraton, ale i poradzi sobie ze szlakowymi wyzwaniami na trasach oferujących dużo "flow". Bazuje na aluminiowej ramie (w ofercie są też bardziej zaawansowane modele carbonowe), posiadającej stożkową główkę ramy, sztywną oś boost czy wkręcane miski suportu. Jego geometria doda nam pewności siebie na zjazdach, za sprawą płaskiego na 67 stopni kąta głowy ramy i dużego reachu. W polecanej przez nas wersji Procaliber został wyposażony w opuszczaną sztycę dropper, która umożliwi jeszcze śmielsze pokonywanie stromizn i swobodniejszy balans ciałem na zjeździe.
Także jego specyfikacja jest w zupełności wystarczająca do ambitnej jazdy po górach - mamy powietrzny widelec RockShoxa, 12-biegowy napęd z tylną przerzutką XT czy hydrauliczne hamulce tarczowe. Rower ze sklepu wyjeżdża z oponami bezdętkowymi Bontrager Sainte-Anne Pro XR zalanymi mlekiem uszczelniającym. Na wadze osiąga przyzwoity wynik 12,3 kg.
O tym, że może to być rower naprawdę wielozadaniowy - od wyścigów, przez zabawę szlakową, aż po codzienne trudny commutingu - świadczy chociażby możliwość zamontowania do niego stopki czy bagażnika stałego.
- Rama Alpha Platinum Aluminium, zwężana główka ramy, wewnętrzne prowadzenie linek i przewodów, BSA 73, ukryte mocowania bagażnika i nóżki, UDH, Boost148, sztywna oś przelotowa 12 mm
- Widelec RockShox Recon Gold RL, sprężyna DebonAir, tłumienie Motion Control, blokada, zwężana rura sterowa, przesunięcie 42 mm, Boost110, oś 15 mm Maxle Stealth, 120 mm skoku
- Manetka Shimano SLX M7100, 12-biegowa
- Przerzutka tylna Shimano XT M8100, długi wózek
- E*thirteen Helix, stalowa zębatka 30T, długość osi 73 mm, linia łańcucha 52 mm, 175 mm długości
- Wkład suportu Shimano BB-MT501 BSA
- Kaseta Shimano SLX M7100, 10-51T, 12 biegów
- Sztyca regulowana Bontrager Line
- Hamulec Hydrauliczny hamulec tarczowy Shimano, dźwignia MT4100, zacisk MT410
- Waga M - 12.30 kg / 27.12 lbs (z uszczelniaczem TLR, bez dętek)
- Cena 7199 pln
Canyon Neuron 8
Jako drugi polecany przez nas model wybraliśmy rower z innej kategorii - pełnozawieszonego ścieżkowca, na którego szczególnie powinni zwrócić uwagę Ci riderzy, którzy chcą jeździć więcej w prawdziwych górach i regularnie odwiedzać lokalne kompleksy ścieżek. Mowa o jednym z rynkowych bestsellerów w kategorii trailówek, czyli o Canyonie Neuron. Rodzina Neuronów mieści w sobie modele wykonane z włókna węglowego, natomiast dla osób o mniejszej zasobności portfela Canyon ma też ich wersje aluminiowe - operujące na tym samym systemie zawieszenia i geometrii. Canyon słynący ze swojego modelu sprzedaży bezpośredniej (ich rowery można zamówić tylko w internecie bezpośrednio ze strony producena) oferuje świetny stosunek ceny do jakości całego roweru - mamy tu na myśli zarówno ramę, jak i całe pozostałe wyposażenie.
Neuron 8 jak przystało na swój segment jest bardzo uniwersalnym rowerem, na którym wygodnie podjedziemy na początek tras zjazdowych, ale przede wszystkim będziemy mogli zaszaleć na zjeździe. O dobrą zabawę na szlaku dba tu ścieżkowa, stabilna geometria - kąt głowy ramy na poziomie 66 stopni, reach 455 mm w rozmiarze M, stosunkowo niedługie rury łańcuchowe, biorąc pod uwagę 29-calowe koła. Również tylne zawieszenie będzie wspomagało nas w pokonywaniu trudnych przeszkód na trasie - jego charakterystyka pracy jest dopracowana, oferując dużą czułość na małe nierówności oraz sporą progresję pracy pod koniec wartości skoku, aby zapobiec dobiciu amortyzatora podczas awaryjnych lądowań. Skok zawieszenia z tyłu, podobnie jak w przypadku widelca, to 140 mm. To wszystko sprawia, że Neuron jest świetnym kandydatem do różnego rodzaju zastosowań - zarówno do całodziennej wycieczki górskiej, jak i popołudnia spędzonego tylko z myślą o zjeżdżaniu.
Canyon mając świadomość potencjału swoich rowerów nie montuje w nich też komponentów, które mogłyby pogorszyć wrażenia z jazdy. Doskonały przykład na to to właśnie Neuron 8, który pomimo atrakcyjnej ceny oferuje m.in. 12-biegowy napęd Shimano SLX, zawieszenie FOX czy sztycę regulowaną.
- Rama Canyon Neuron Aluminium (AL)
- Widelec FOX 34 Rhythm / Skok: 140 mm
- Tylny amortyzator FOX Float DPS Performance
- Tylna przerzutka Shimano SLX, 12-biegowa
- Kaseta Shimano SLX, 12-rzędowa (10-51)
- Korba Miranda Delta
- Wkład suportu Race Face BSA
- Hamulec tarczowy hydrauliczny SRAM DB8
- Sztyca Iridium Dropper
- Waga 14,55 kg
- Cena: 10 799 zł
Zobacz rowery do XC i maratonu:
Rower ścieżkowy / trail
To stosunkowo nowa kategoria rowerów górskich. Rowery ścieżkowe to najbardziej uniwersalne maszyny MTB na rynku. Łączą świat rowerów do ścigania, które są mocno podporządkowane podjazdom, ze światem enduro, który jest bardziej skoncentrowany na zjeżdżaniu. Rowery trailowe prowadzą się doskonale na zjazdach, a jednocześnie są zdolne podjechać najcięższe podjazdy. Główna różnica podczas wspinaczek między nimi, a maszynami do XC polega na tym, że rowery ścieżkowe nie zostały podporządkowane wynikowi sportowemu. Tu nie o chodzi żeby być najszybszym, a raczej o to, aby jeździło nam się dobrze, pewnie, wygodnie i… wszędzie! To po prostu idealne rowery do jazdy po górach. Doskonałe maszyny na prawdziwe terenowe wycieczki. Występują zarówno jako hardtaile, jak i full suspension. Rowery z pełnym zawieszeniem jednak zdecydowanie dominują w tej kategorii. Typowy skok w rowerach trail to 120-130 mm zarówno z przodu, jak i z tyłu. Najczęściej spotkamy tu koła 29” z oponami o szerokości około 2,4”. Sporo firm oferuje też modele z rozmiarem obręczy 27,5” (650B). Przeważnie spotkamy tu napędy 1x12 oraz regulowane sztyce, które ułatwiają zjeżdżanie w trudnym terenie. Najbardziej sensowne propozycje modeli z pełnym zawieszeniem zaczynają się od około 8-10 tys. zł.
Zobacz rowery trailowe:
Rower enduro
Konstrukcje enduro to rowery, którymi nadal jesteśmy w stanie pokonywać długie trasy po górach, jednak podjazdy wymagać będą od nas więcej pracy. Żywiołem tych maszyn jest mocne atakowanie najcięższych technicznie górskich zjazdów. Nie straszne im ogromne głazy, korzenie i uskoki oraz dłuższe loty. To rowery stworzone do jazdy po najtrudniejszych trasach, a jednocześnie nie wymagają wyciągu, aby dobrze pobawić się na zjazdach. Ważą zauważalnie więcej, niż maszyny XC i nieco więcej niż rowery trailowe. Gorsze wspinanie oraz wyższą masę poświęcamy tu dla rewelacyjnego prowadzenia podczas zjazdów oraz trawersujących szlaków. Standardem są tu rowery z pełnym zawieszeniem o skoku około 150-170 mm, spotykamy też rowery o nieco większym skoku, określane mianem "super enduro" - na tych większych endurówkach można nawet myśleć o odwiedzeniu Bike Parków i zaliczeniu mniejszych lotów. Dawniej rządziły tu mniejsze koła, natomiast obecnie 29” są równie popularne co 27,5”. Szerokość opon wynosi przeważnie około 2,5”. Tę kategorię rowerów polecamy osobom świadomym swoich potrzeb. Dla poszukujących pierwszego roweru MTB, nawet na trudne szlaki, lepszym wyborem będzie rozpoczęcie od ścieżkowca. Tu także spotkamy współczesne napędy 1x12, a dropper (regulowana sztyca) to jedyna opcja by nie zabijać zjazdowego potencjału rowerów enduro. Na rower enduro trzeba przyszykować od około 8 - 10 tysięcy zł wzwyż.
Zobacz rowery enduro:
Pozostałe typy rowerów górskich
Powyższe gatunki MTB to dominujące i najczęściej używane rowery górskie. Jest ich jednak sporo więcej, a najpopularniejsze z nich to:
- Rower Downhill / Freeride - maszyny do zjazdu i ewolucji, czyli rowery, które poradzą sobie z najtrudniejszymi zjazdami i lotami. Wymagają wyciągu, wypchnięcia, albo auta, by dostać się na początek tras zjazdowych
- Rower dirtowy - sprzęt przeznaczony do skakania po specjalnie przygotowanych (usypanych z ziemii) hopach. Podobną kategorią są rowery streetowe - przeznaczone do ewolucji w zurbanizowanym terenie.
- Fatbike - rowery górskie na bardzo grubych oponach. Sprawdzają się w jeździe po śniegu i piachu.
Hardtail czy Full Suspension?
Rowery MTB występują w dwóch opcjach - z pełnym zawieszeniem lub tylko z amortyzatorem przednim. Jak zdążyliście się dowiedzieć z naszego poradnika, niektóre maszyny występują zarówno jako HT i FS. W tym miejscu należy nadmienić, że każdy pojazd kołowy jest tym lepszy, im lepszy (i dłuższy) jest kontakt jego kół z nawierzchnią. Stąd płynie prosty wniosek, że rowery z pełnym zawieszeniem to wyższa ewolucja rowerów górskich. Zapewniają lepszą trakcję, krótszą drogę hamowania, większe bezpieczeństwo, szybsze pokonywanie zjazdów, bardziej pewne prowadzenie w terenie, czy możliwość popełnienia większych błędów bez bolesnych konsekwencji. Wady? - głównie wyższa cena, masa i nieco gorsze przyspieszenie.
Rozmiar koła
Dominującym obecnie rozmiarem kół jest 29”. Mniejsze koła to nadal mocny gracz w rowerach enduro i przeznaczonych do jeszcze bardziej zjazdowych lub ekstremalnych zastosowań. Małe koła - 26 i 27,5” - spotkamy też czasem w maszynach zupełnie podstawowych - najtańszych. Bez dwóch zdań widać rynkową tendencję, że wkrótce większość maszyn będzie toczyła się na 29”. Małe koła pozostaną w rowerach, które służą w dużej mierze do skoków i ewolucji, a także w góralach entry level i maszynach w najmniejszych rozmiarach.
Szukaj roweru pod swoje potrzeby w założonym budżecie
Ten tekst miał za zadanie pomóc Ci stwierdzić, który typ roweru jest dla Ciebie właściwy. Dalej odsyłamy Cię do naszych konkretnych poradników (przeglądów rynku), które analizują czego można się spodziewać w danej kwocie przy konkretnym typie roweru MTB. Linki do nich znajdują się pod każdym z omawianych rodzajów rowerów MTB. Jeśli nie znalazłeś tutaj żadnej z kategorii, która wpisuje się w Twoje potrzeby, odsyłamy do Katalogu Rowerowego. To miejsce gromadzi prawie wszystkie dostępne na polskim rynku rowery.
