Rowery typu enduro przez szeroką rzeszę riderów doceniane są przede wszystkim za wszechstronność. Na tego typu sprzęcie pokonamy bardzo trudne odcinki zjazdowe, a jednocześnie damy radę bez większego problemu (i wypychania roweru) podjechać góry z których chcemy pozjeżdżać. Oczywiście jeszcze bardziej ,,uniwersalne" są rowery z kategorii trail (ścieżkowce), jednak to właśnie na enduro można naprawdę ostro poszaleć na zjazadch oraz odważnie odrywać się od ziemi.
Jakie zawieszenie?
Pod uwagę bierzemy jedynie fulle, na rynku teoretycznie są też maszyny typu HT, ale jeśli mowa o prawdziwym atakowaniu zjazdów, nie obejdzie się bez pełnego zawieszenia. Jednym z najważniejszych elementów w rowerze do enduro jest zawieszenie. To ono odpowiada za pokonywanie przeszkód i płynność jazdy. Musi zostać odpowiednio skonstruowane przez producenta oraz właściwie zestrojone z damperem, tak aby charkterystyka jego pracy była płynna, czuła, a jednocześnie oferowała progresję w końcowej fazie ugięcia. Duży skok pomoże pokonać wszystkie napotkane przez nas nierówności orwz wybrać ewentualne duże błędy i niedoloty. Mamy do wyboru zawieszenie czterozawiasowe, jednozawiosowe oraz te z wirtualnym punktem obrotu. O każdym z nich pisaliśmy w naszym poradniku: Wybór roweru enduro, który powinien rozwiać wszystkie wątpliwości. Rowery enduro cechuje skok zawieszenia od 160 mm do 180 mm (może być trochę więcej i wtedy wiele osób mówi już o czymś w rodzaju "super enduro"). Ważne, aby zawieszenie było dobrze odizolowane od pracy napędu (wyeliminowanie tzw. kopania korb) i pracowało efektywnie podczas dohamowań, co pozwoli zachować nam cały czas kontrolę nad rowerem. Czułe i dobrze skrojone zawieszenie pozwoli nam czuć lepiej ścieżkę i łatwiej pokonywać przeszkody. Po prostu jechać szybciej, pewniej i bezpieczniej.
Geometria
Parametrem bezpośrednio współgrającym z zawieszeniem jest geometria, która jest kluczowa w segmencie enduro. W tej kategorii rowery w ostatnich latach przeszły istną rewolucję, a poszczególni producenci mają często bardzo różniące się wizje optymalnych rozwiązań w tej kwestii. Recepta na nowoczesny rower enduro jest prosta - ma on posiadać płaski kąt głowy ramy (okolice 63-65 stopni), nisko osadzony suport, dużą bazę kół i duży reach, co znacząco poprawia stabilność prowadzenia na stromych i trudnych szlakach oraz na dużych prędkościach. Kropkę nad i stawiać ma długa górna rura oraz kokpit z krótkim mostkiem dopełniające progresywną geometrię. Taki zestaw pozwoli na pewne prowadzenie roweru nawet podczas ostrej rąbanki w dół.
Wyposażenie
Poza geometrią, budową ramy i zawieszenia, u podstaw wyposażenia skutecznej endurówki stoi dobry widelec i damper - chcąc jeździć enduro powinny to być amortyzatory powietrzne, a jeśli chodzi o widelec to przy 160 mm skoku liczy się także średnica jego goleni (im większa, tym widelec powinien być bardziej sztywny bocznie). Sztywna oś kół z przodu w standardzie Boost i widelec z rurą taperowaną to dziś w omawianym segmencie już standard.
Sztyca regulowana - to także punkt obowiązkowy na liście wyposażenia. Dropper pozwoli bez zsiadania z roweru opuścić siodło na potrzeby zjazdu. Jeśli jednak Wasz budżet nie pozwala na zakup modelu z windą, to warto wyposażyć się chociaż w zacisk z mechanizmem szybkozamykającym, aby uniknąć na szlaku konieczności używania imbusa do zniżenia siodła.
Oczywiście jest też napęd. W ostatnich latach popularność w enduro zyskały napędy 1x12 - zarówno Shimano, jak i SRAM mają w ofercie szeroką kolekcję takich napędów, a do tego oba mają naprawdę dużą rozpiętość przełożeń. Obecnie 12 biegów u SRAM-a znajdziemy nawet na niskim poziomie cenowym - wszystko za sprawą grupy SX, a u Shimano dzięki grupie Deore. Układ napędu 1x12 zapewnia szerokie spektrum przełożeń i upraszcza znacząco obsługę biegów (mamy tylko jedną manetkę), co w ciężkim terenie ma znaczenie. W znakomitej większości rowerów enduro znajdziemy więc napędy 1x12. Jeśli chodzi o hydrauliczne hamulce tarczowe, to do enduro stosuje się najczęściej warianty czterotłoczkowe, sporo maszyn ma więc Sramowskie modele DB i Maven lub hamulce z grup Shimano - Deore / SLX / XT - w czterotłoczkowych wariantach do enduro.
Szukając roweru enduro nie zapomnijcie także o rzuceniu okiem na koła - polecamy wybierać te, które są gotowe pod system tubeless i mają szerokie felgi - te zapewniają lepszy docisk w zakrętach, lepsze układanie się opon oraz zmniejszają ryzyko dobicia. Opony z kolei muszą być odpowiednio wytrzymałe, najlepiej celować w modele z podwójną ścianką. Cienkie (na ściankach) i lekkie opony wspaniale podjeżdżają oraz znacząco obniżają masę roweru, ale łatwo pociąć je na szlaku pokonywanym ,,pełnym piecem".
Rozmiar koła - co wybrać?
Pamiętamy jak dziś dyskusję na temat wyboru koła 26" lub 27,5". Dziś koła 26" są już reliktem przeszłości i spotykamy je głównie w tanich rowerach rekreacyjnych, chociaż jeszcze niedawno śmigały na trasach we wszystkich typach rowerów. Obecnie w enduro spotkamy przede wszystkim koła 29", choć w tej dyscyplinie nadal dobrze mają się też 27,5" oraz coraz popularniejszy system mullet. Ten ostatni to kombinacja koła 29" z przodu i 27,5" z tyłu.
Co na rynku?
Na kolejnych stronach znajdziecie przegląd rynku rowerów enduro - od tych najtańszych, po konstrukcje bardziej zaawansowane. Wszystkie rowery łączy budulec ramy, czyli aluminium. Przedstawione modele nie należą do kategorii tych najdroższych, raczej zebraliśmy w niej rowery enduro dla początkujących. Aczkolwiek w przypadku pełnozawieszonych endurówek trzeba liczyć się z tym, że to wydatek co najmniej około 10 000 zł. Za tyle możemy już szukać podstawowego, choć w miarę kompletnego roweru enduro. Mamy tu na myśli sprzęt, który pozwoli pobawić się na szlaku i mający droppera na pokładzie. Za około 15 000 zł wybór jest już znacznie szerszy, a rowery bardziej zaawansowane.
W dalszej części artykułu znajdziecie aluminiowe fulle do enduro z kolekcji na rok 2025, po jednym modelu od każdego z producentów. Przegląd zrealizowaliśmy w oparciu o Katalog Rowerowy.
Dartmoor Blackbird Evo 29
- Cena: 8999.00 PLN
- Waga: 15.95 kg
- Opis ramy: Aluminium 6061-T6, 160mm skoku, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: X-Fusion Trace36 HLR 29
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore M5100
- Ilość blatów i koronek: '1x11
- Rozmiar kół: 29"
- Opony: Maxxis Assegai, 29X2.5
- Wspornik siodełka: X-Fusion Manic, skok 170mm (XL, L) / 150mm (M), Ø30.9mm
Kellys SWAG 10 29"
- Cena: 8999.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium, zawieszenie Think Link, 150mm skoku, wewnętrzne prowadzenie przewodów, taperowana, oś boost 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: ROCK SHOX 35 Silver TK
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore M6100
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Opony: SCHWALBE Nobby Nic Performance 60-622 (29x2.35) ADDIX
- Wspornik siodełka: EXAform JAG1 430 mm, skok 125 mm
Pells Tarpan AM 2
- Cena: 9049.00 PLN
- Opis ramy: alu
- Widelec/amortyzator przedni: Marzochi Bomber Z1
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 140 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore RD-M6100 12s
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Opony: SCHWALBE Magic Marry EVO 29/2,35
- Wspornik siodełka: Limotec A1L Dropper 100 mm (S) 125 mm (M) 150 mm (L) 170 mm (XL)
Octane One BRRAP
- Cena: 9999.00 PLN
- Opis ramy: 6061 aluminum
- Widelec/amortyzator przedni: ROCK SHOX YARI MOTION CONTROL RC 27.5
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 170 mm
- Grupa napędowa: SRAM SX Eagle
- Przerzutka tylna: Sram SX Eagle
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 27,5" (650B)
- Opony: Maxxis Ardent 27.5X2.40
- Wspornik siodełka: X-Fusion Manic 125-150mm 31,6
Focus JAM 6.8
- Cena: 10999.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium 7005, hydroformowana, wewnętrzne prowadzenie przewodów, zawieszenie F.O.L.D., 150mm skoku, mocowanie hamulca: post mount, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: Rock Shox Psylo Gold RC
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: SRAM NX Eagle
- Przerzutka tylna: SRAM NX1 Eagle, 12s
- Ilość blatów i koronek: '1x11
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: Post Moderne DP-212, S / M /L / XL: 125 / 170 / 200 / 230 mm, 31,6 mm
LIV Intrigue LT 2
- Cena: 11399.00 PLN
- Opis ramy: aluminium ALUXX SL, 150mm skoku zawieszenia Maestro, flip chip - Maestro 3, kompatybilność z kołem 27.5" i 29" (tylko rozmiar M i L), Universal Derailleur Hanger (UDH), zintegrowany schowek w dolnej rurze, max. rozmiar opony 2.5"
- Widelec/amortyzator przedni: RockShox 35 Gold RL, 160mm, Motion Control, Boost, 15x110, 110 Maxle Stealth, tapered, 44mm offset, custom tuned for Liv
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: SRAM SX Eagle
- Przerzutka tylna: SRAM SX Eagle
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: Giant Contact Switch, regulowany, zdalna manetka, XS: skok 100mm / 30.9 x 345mm, S: skok 125mm / 30.9 x 395mm, M: skok 150mm / 30.9 x 440mm, L: skok 150mm / 30.9 x 440mm
CTM SKAUT EN PRO
- Cena: 11990.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium
- Widelec/amortyzator przedni: Rock Shox DOMAIN GOLD ISOLATOR RC3, 160mm, boost™ 15x110
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: Shimano XT
- Przerzutka tylna: Shimano XT RD-M8100
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: EXA Form KSP900 (S,M-125mm L,XL-150mm)
Merida ONE-SIXTY FR 400 25
- Cena: 11999.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium, potrójnie cieniowana, hydroformowana, taperowana, 171 mm skoku zawieszenia z tyłu dla konfiguracji mullet, oś: 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: SR Suntour Durolux 38 RC
- Skok widelca: 180 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 180 mm
- Grupa napędowa: Shimano Cues
- Przerzutka tylna: Shimano CUES U6000, 10s
- Ilość blatów i koronek: '1x10
- Rozmiar kół: 29" / 27,5" (mullet)
- Wspornik siodełka: MERIDA EXPERT TR II, 34.9mm, XSHORT/SHORT: 150 mm skoku sztycy - MID: 170 mm skoku sztycy - LONG: 200 mm skoku sztycy - XLONG: 230 mm skoku sztycy
GT Force 29 Comp
- Cena: 12099.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium, 150mm skoku.
- Widelec/amortyzator przedni: Fox Float Performance 38, 170mm, 15x110mm Boost, 44mm Offset
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore M6100
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: GT Dropkick Dropper Post, 31.6,125mm (S, M), 150mm (L, XL)
Fuji Rakan 29 LT 1.5
- Cena: 12468.04 PLN
- Opis ramy: Fuji A6-SL cieniowane aluminium, wewnętrzne prowadzenie przewodów, taperowana, mocowanie hamulca: post mount, 150mm skoku, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: RockShox Yari RC 29 DebonAir
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: SRAM SX Eagle
- Przerzutka tylna: SRAM SX Eagle
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: TranzX JD-YSP18P, 31.6mm, 15" - 130mm, 17, 19, 21" - 150mm
NS bikes DEFINE AL 150 2
- Cena: 12499.00 PLN
- Waga: 15.10 kg
- Opis ramy: AL6061-T6 + AL6066-T6
- Widelec/amortyzator przedni: Rock Shox 35 Gold RL
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore M6100
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Opony: Schwalbe Big Betty 29x2.4
- Wspornik siodełka: Kind shox rageS-125, M-150, L-170mm, 31,6mm
Orbea OCCAM LT H30
- Cena: 12999.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium 6061, hydroformowana.
- Widelec/amortyzator przedni: Fox 36 Float Performance Grip 3-Position QR15x110
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore M6100 SGS Shadow Plus
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Opony: Maxxis Dissector 2.40" 60 TPI 3CMaxxTerra Exo TLR
- Wspornik siodełka: OC Mountain Control MC21, 31.6mm, Dropper
Canyon Torque Park AL 6
- Cena: 13999.00 PLN
- Waga: 16.14 kg
- Opis ramy: Canyon Torque AL, aluminium, wewnętrzne prowadzenie przewodów, 175mm skoku, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: RockShox ZEB Select 27.5
- Skok widelca: 180 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 170 mm
- Grupa napędowa: SRAM GX Eagle
- Przerzutka tylna: SRAM GX Eagle
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 27,5" (650B)
- Wspornik siodełka: Iridium Dropper, 30.9mm
Marin Alpine Trail 1
- Cena: 13999.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium 6061, wewnętrzne prowadzenie przewodów, zintegrowany schowek, regulowana geometria, hak przerzutki UDH, 160mm skoku, gwintowana mufa suportu, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: Fox 36 Rhythm
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore, 12s
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29" / 27,5" (mullet)
- Wspornik siodełka: TranzX, YSP39 1x Remote, 34.9, S = 150mm, M/L = 170mm, XL = 200mm
Norco Sight A3 150 MX
- Cena: 16990.00 PLN
- Waga: 17.80 kg
- Opis ramy: Sight aluminum
- Widelec/amortyzator przedni: RockShox Lyrik Base Rush RC
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore SL-M6100, 12sp
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29" / 27,5" (mullet)
- Wspornik siodełka: TranzX YS105, 34.9mm, 150 (S1) -170mm (S2) -200mm (S3,S4) -230mm (S5)
Giant REIGN 2
- Cena: 16999.00 PLN
- Opis ramy: Aluminium ALUXX-SL, flip chip, hak przerzutki UDH, zintegrowany schowek w dolnej rurze, max. rozmiar opony 2.5", max. rozmiar tarczy korbowodu 36T, 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: Fox 38 Rhythm
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: Shimano SLX
- Przerzutka tylna: Shimano SLX RD-M7100
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: Giant Contact Switch, regulowany manetką, S: 125mm travel M: 150mm travel L: 170mm travel XL: 170mm
Scott Genius ST 920
- Cena: 17399.00 PLN
- Waga: 15.80 kg
- Opis ramy: Genius Aluminium 6061, Technologia Zintegrowanego Zawieszenia, Kinematyka VLK Virtual 4 Link, Regulowany kąt główki, System integracji linek Syncros, BB92, hak przerzutki UDH, 150mm skoku, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: RockShox Lyrik Air, Rush RC Damper
- Skok widelca: 160 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 150 mm
- Grupa napędowa: SRAM NX Eagle
- Przerzutka tylna: SRAM NX Eagle
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: Syncros Duncan Dropper Post 1.5, 31.6mm
Specialized STATUS 2 170
- Cena: 17600.00 PLN
- Waga: 15.56 kg
- Opis ramy: Aluminium M5, wewnętrzne prowadzenie przewodów, geometria Trail, flip chip, gwintowana mufa suportu, 170mm skoku, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: FOX FLOAT 38 Rhythm
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 170 mm
- Grupa napędowa: Shimano Deore
- Przerzutka tylna: Shimano Deore, M6100
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29" / 27,5" (mullet)
- Wspornik siodełka: X-Fusion Manic, 34.9, S1: 125mm, S2: 150mm, S3-S4: 170mm, S5: 190mm
Trek Slash 8 Gen 5
- Cena: 18199.00 PLN
- Waga: 15.50 kg
- Opis ramy: Alpha Platinum Aluminium, wewnętrzne prowadzenie przewodów, hak przerzutki UDH, taperowana, zintegrowany schowek, Knock Block, 160mm skoku, oś boost 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: RockShox ZEB Select
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: SRAM GX Eagle
- Przerzutka tylna: SRAM GX Eagle
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Opony: Bontrager XR5 Team Issue 29 x 2,50"
- Wspornik siodełka: TranzX JD-YSP39, 34,9mm
Mondraker Superfoxy
- Cena: 18700.00 PLN
- Waga: 17.60 kg
- Opis ramy: SuperFoxy 29 6061 Alu Stealth Evo
- Widelec/amortyzator przedni: Fox 38 29 Float RHYTHM
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: SRAM SX Eagle
- Przerzutka tylna: Sram SX Eagle,12s
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: Onoff Pija 31.6mm, S size: 140-115mm (388-235mm), M size: 160-135mm (428-255mm), L size: 180-155mm (468-275mm), XL size: 210-185mm (528-305mm)
Kona Process X
- Cena: 19535.62 PLN
- Opis ramy: Aluminium 6061, cieniowana, wewnętrzne prowadzenie przewodów, taperowana, mocowanie hamulca: post mount, mufa suportu: PF, 162mm skoku, oś 12x148mm
- Widelec/amortyzator przedni: Marzocchi Bomber Z1 Grip Damper
- Skok widelca: 170 mm
- Skok tylnego zawieszenia: 160 mm
- Grupa napędowa: Shimano SLX
- Przerzutka tylna: Shimano SLX
- Ilość blatów i koronek: '1x12
- Rozmiar kół: 29"
- Wspornik siodełka: TranzX Dropper +RAD Internal 31.6mm
