SPD, zatrzaski, kliki: jakie pedały do MTB?

Pedały zatrzaskowe stanowią obowiązkowe wyposażenie w rowerze, o ile jazda jest nastawiona na wysoką wydajność. Jednym słowem, jeśli komuś zależy, aby jego siła wkładana w pedałowanie przekładała się na wysoką prędkość jazdy, to powinien mieć pedały rowerowe z systemem wpinania (np. SPD), bowiem takowe pozwalają na najbardziej efektywne pedałowanie. Oczywiście na rynku jest sporo różnych modeli, które mają odmienną konstrukcję i przeznaczenie, ale generalnie mają podobną zasadę działania. Są też potocznie nazywane SPD, choć fakty są takie, że ta nazwa zarezerwowana jest dla firmy Shimano, która w ten sposób ochrzciła swoje zatrzaskowe pedały rowerowe. System SPD to skrót od Shimano Pedaling Dynamics. 

Dlaczego pedały zatrzaskowe są lepsze?

Pedały zatrzaskowe górują nad klasycznymi przynajmniej w kilku kwestiach. Po pierwsze takie rozwiązanie daje duży komfort na podjazdach oraz podczas intensywnego kręcenia. Noga w bardziej efektywny sposób przenosi siłę na pedały, a przy okazji nie ma też możliwości, aby stopa gdzieś spadła czy zsunęła się nam z pedału. Na zjazdach również odczujemy różnicę ponieważ na nierównościach czy uskokach nogi będą pewnie spoczywały na pedałach. Nie będą się zsuwać, tak jak w przypadku klasycznych pedałów. Jeżeli chodzi o pewność połączenia na linii pedał - but, to jedynie najlepsze platformy do agresywnego MTB (zjazdu, freeride'u i enduro) są w stanie zapewnić podobną stabilność i pewność. W razie potrzeby asekuracji (podpórki) wypięcie nie zajmuje dużo czasu, wystarczy przekręcić nogę do zewnątrz i gotowe. Wprawdzie pierwszy kontakt z pedałami SPD nie jest łatwy i zdarza się, że zanim się przyzwyczaimy zaliczymy drobny upadek, ale spokojnie - kilka jazd powinno rozwiązać ten problem. Większość modeli posiada też regulację stopnia wypięcia, dzięki czemu na początku będzie nam łatwiej się wypinać. Pamiętajcie jednak, żeby nie ustawiać zbyt lekkiej siły wypięcia, ponieważ podczas jazdy samoczynnie noga może się uwolnić z pedałów. Ostatnim plusem pedałów zatrzaskowych jest automatyczne wypinanie w czasie upadku. Nawet mocno skręcona siła wypięcia podczas upadku spowoduje, że nasza noga powinna się uwolnić. Choć nie ma się co oszukwiać - znacznie łatwiej i bezpieczniej dla stawów nóg uwolnią się z nam stopy z platform. 

Pedały platformowe oczywiście również mają swoje plusy - częściej wybierane są w przypadku cięższych zastosowań (jak np. enduro), gdzie ceni się możliwość łatwego podparcia np. w zakrętach. Wśród największych atutów platform wymienia się też fakt, że pedały tego typu wspierają poprawę techniki jazdy i np. naukę poprawnego bunny hopa - w zatrzaskach możemy w tym miejscu trochę oszukiwać. Poza tym zapewniają też dobre czucie roweru. 

Zatrzaskowe pedały do MTB - dostępne rodzaje

Na rynku znajdziecie całą masę różnych pedałów zatrzaskowych, które można podzielić na trzy kategorie. Pierwszą z nich są typowe sportowe pedały SPD, które mają otwartą konstrukcję i umożliwiają obustronne wpięcie. Takie sprawdzają się w sportowej i wyścigowej jeździe MTB, na gravelu, przełajówce i wszędzie tam, gdzie zależy wam na lekkiej budowie, skutecznemu oczyszczaniu z błota i możliwości wpinania się z obu stron. Drugim typem są pedały SPD z dodatkową platformą dedykowane do enduro i trialu czy DH. Tu również można wpiąć się z obu stron, a dodatkowa ramka zapewnia lepsze podparcie na zjazdach. Trzeci typ pedałów to modele turystyczne 2w1 - idealne do trekkingów, rowerów crossowych, ewentulanie szybkich rowerów miejskich. Łączą one w swej konstrukcji pedały platformowe i pedały SPD - z jednej strony mamy zwykły pedał pod jazdę w normalnym obuwiu, a z drugiej pedał zatrzaskowy pod buty rowerowe z blokami. 

Z platformą czy bez?

Jak już wiecie, producenci w swojej ofercie posiadają modele wyposażone w dodatkową platformę. Zapewnia ona większą stabilność, szczególnie na zjazdach, gdzie noga oparta jest na większej powiechrzni, przez co kontrola nad rowerem jest łatwiejsza. Dodatkowym plusem takiej platformy jest łatwiejsze poruszanie się, gdy z jakiegoś powodu w trakcie jazdy nie uda nam się wpiąć w pedał. Pedały z ramką doradzalibyśmy wówczas, gdy rzeczywiście w waszym jeżdżeniu mocno nastawiacie się na zjeżdżanie. Z kolei modele turystyczne, które z jednej strony posiadają zatrzask, a z drugiej zwykłą platformę polecamy, jeśli rower służy do turystyki i dojazdów do pracy zarazem. Uwierzcie, że na każdą wycieczkę i trening - koniec końców - zawsze i tak wybierzecie buty SPD. Pamiętajmy, że każda platforma niesie za sobą jednak minus w postaci większej wagi, m.in. dlatego także zawodnicy XC / maraton chętniej wybierają bardziej kompaktowe modele i takowe polecamy wszystkim, którzy chcą po prostu jeźdżić szybko i efektywnie po płaskim oraz pod górkę. 

Co z butami?

Niestety zwykłe buty nie będą współgrały z pedałami zatrzaskowymi. Specjalne obuwie ma podeszwę dostosowaną do wkręcenia bloków, dodatkowo są one odpowiednio usztywnione, tak aby nie odczuć dyskomfortu. Więcej na temat doboru odpowiedniego obuwia znajdziecie w naszym poradniku.

Co oferuje rynek?

Producenci w swojej ofercie mają dużo różnych modeli skierowanych do różnych typów rowerzystów. Przy okazji dysponują też nieco innymi systemami wpięcia. Poszczególne z nich różnią się łatwością wpinania i wypinania. Skutecznością czyszczenia z błota, co jest ważne, gdy czasem podbiegamy lub podprowadzmy rower. Do tego dysponują różną powierzchnią podparcia. Na kolejnej stronie znajdziecie przykładowe pedały, które są reprezentantami typów opisywanych w tym artykule. 

Sportowe pedały SPD

• Klasyczne sportowe pedały Shimano SPD. Są proste i niezawodne oraz dość trwałe. Mają skuteczną regulację siły wypięcia, dobrze czyszczą się z błota i nie rujnują budżetu.

Pedały zatrzaskowe z platformą

• Typowe pedały do trailu i enduro. Mają wszelkie zalety klasycznych pedałów zatrzaskowych, a dodatkowa rama zapewnia lepsze podparcie i czucie roweru.

Pedały zatrzaskowe Crankbrothers

• Najbardziej odmienny system od protoplasty (Shimano SPD) oferują pedały Cranka - tzw. ubijaki. Ich największą zaletą jest ekstremalnie niska masa i totalna odporność na błoto. 

Pedały 2w1 - platformowe i SPD

• Rekreacyjne pedały 2w1. Z jednej strony platforma pod zwykłego buta, a z drugiej pedał zatrzaskowy pod wpinane obuwie rowerowe.