Nowa grupa Shimano Dura-Ace R9200 2x12

Spis treści:

Do ścigania i bez kompromisów
Bezprzewodowe i szybsze Di2
Kable i bateria zostają w ramie
System 2x12
Klamkomanetki Shimano Dura-Ace ST-R9270
Przerzutki Dura-Ace: RD-R9250 i FD-R9250
Dopracowane hamulce
Tylko karbonowe koła i 3 profile
Wariant pod hamulce obręczowe
Masa i dostępność

Każda kolejna premiera nowego Dura-Ace’a to jeden z ważniejszych momentów dla rynku rowerów szosowych i im pokrewnych. Nowsza generacja zawsze podnosi - dotychczas już wysoko postawioną - poprzeczkę w kontekście kultury i jakości pracy oraz ogólnej ergonomii grupy. Tuż po premierze większość zawodników i osprzętowych entuzjastów, którzy do tematu podchodzą bez kompromisów, po prostu chce przejść na kolejną generację i korzystać z tego, co nowy osprzęt ma do zaoferowania. Oczywiście zmiany nie omijają również bardziej rekreacyjnych użytkowników, bowiem Shimano konsekwentnie stosuje swoją strategię przenoszenia technologii z grup wyższych do grup niższych. Dzięki temu wraz z każdą kolejną generacją topowego Dura-Ace’a wkrótce ,,nowości” trafiają też do napędów bardziej podstawowych.

Pod koniec lipca mieliśmy okazję uczestniczyć w premierze grupy oznaczonej kodem R9200, czyli po prostu nowym Shimano Dura-Ace wchodzącym na rynek na rok modelowy 2022. Całe wydarzenie odbyło się w ciekawej okolicy francuskiej miejscowości Lourdes, która w typowy dla Pirenejów sposób łączy wąskie, kręte, interwałowe i bardzo nierówne drogi z naprawdę wielkimi górami, pozwalającymi - jak żadne inne - sprawdzić układ hamulcowy i precyzję pracy napędu. Na temat wrażeń z jazdy przygotowujemy dla Was osobny artykuł, natomiast w tym materiale opowiemy więcej o samych szczegółach technicznych oraz o rewolucji, jaką wprowadza premierowy napęd, który ma dodany bieg i jest obecnie systemem 2x12 oraz został wyposażony w bezprzewodową transmisję sygnału między manetkami, a przerzutkami.

Do ścigania i bez kompromisów

Topowa szosowa grupa japońskiego producenta to osprzęt przeznaczony do wyścigowych rowerów szosowych. Tutaj liczy się prędkość, niska masa, pewne działanie i szybkość zmiany przełożeń. Shimano podkreśla, że celem dla tego napędu jest bycie numerem jeden w peletonie - po prostu! Stąd korzystanie z najlepszych materiałów, najlepszych technologii i perfekcyjne wyważenie pomiędzy wysoką sztywnością, niską masą, dopracowaną ergonomią, aerodynamiką oraz obszernymi możliwościami kastomizacji. Najbardziej rzucającą się w oczy zmianą jest nowy system Di2 - najszybszy jaki dotychczas opracowano oraz, co podkreśla producent, wyraźnie szybszy, niż konkurencyjne napędy. Do liczb oczywiście jeszcze przejdziemy. Kolejną dużą zmianą jest dodanie dwunastej koronki w kasecie, co pozwoliło zwiększyć rozpiętość kasety przy jednoczesnym zmniejszeniu bądź zachowaniu ciasnego stopniowania.

Z istotnych spraw należy też wspomnieć nowy wygląd i kształt klamkomanetek, które są bardziej ergonomiczne oraz dopracowano je pod kątem aerodynamiki. Zmiany nie ominęły też kół oraz hamulców, a warto jeszcze wspomnieć, że nowego Dura-Ace’a R9200 nie zobaczymy w wersji mechanicznej. Shimano podkreśla, że każdy poważnie myślący o ściganiu użytkownik decydował się na wariant elektroniczny, stąd podtrzymywanie tej grupy w wersji z linkami mija się z sensem. Mało tego, wszystkie nowe cechy, o których właśnie mówimy dotyczą grupy z hamulcami hydraulicznymi, opcja pod szczęki będzie też dostępna, ale w nieco uboższym wydaniu. O tym wszystkim za moment. Wszystko to natomiast jasno pokazuje, że wkrótce szosy, które ,,mają być najszybsze” będą jeździły już tylko na tarczach i elektronicznych grupach. Kwestia kilku lat…

Bezprzewodowe i szybsze Di2

Najważniejszą zmianą jest nowa technologia transmisji danych, która zapowiada w najbliższym czasie rewolucję we wszystkich elektronicznych grupach Shimano. Nowe Di2 jest częściowo bezprzewodowe i oparte o własny protokół transmisji danych. Ta informacja zapewne najbardziej ucieszy mechaników oraz wszelkich designerskich purystów, którzy - o ile ich rama nie miała opcji prowadzenia przewodów przez rurę sterową - cierpieli z powodu wystających kabli w okolicy główki ramy. Oczywiście sami się do nich zaliczamy i czystość wpisującą się w trendy maksymalnej integracji rowerów wpisujemy na listę zalet. Brak okablowania to genialne uproszczenie całego systemu i samego procesu montażu, natomiast lista korzyści wcale się na tym nie kończy. Shimano dodaje, że wśród najważniejszych zalet leży też znaczne przyspieszenie działania.

Liczby nie kłamią, a dane przytaczane przez inżynierów robią spore wrażenie. Czas reakcji od naszego kliku manetki do ruchu przerzutki o (czyli transmisja naszej komendy i samo działanie przerzutki) skrócił się w przypadku przedniej przerzutki o około 45%. Z ponad 0,3 sekundy do poniżej 0,2 sekundy, natomiast w przypadku przerzutki tylnej aż o 58% z prawie 0,2 sekundy do poniżej 0,1 sekundy. Co ciekawe, już w jeździe poprawę czuć głównie na przedniej przerzutce, ale to zapewne kwestia tego, że ludzka percepcja ma problem z wyłapywaniem różnic, które zawierają się w tak krótkim czasie. O tym powiemy jednak więcej w osobnym artykule z naszymi wrażeniami z jazdy.

Kable i bateria zostają w ramie

Niektórzy zapytają: dlaczego? Przecież fajnie całość uprościć do takiego stopnia, żeby całość funkcjonowała bez żadnego kabelka. My także je zadaliśmy, a odpowiedź jest bardzo prosta. Takie rozwiązanie zapewnia dużo pewniejsze i stabilniejsze działania, szybsze zmiany biegów oraz wspólną baterię dla obu przerzutek, co ułatwia życie użytkownikowi i czyni cały system prostszym w obsłudze. Poza tym kabelek dla kolarza jest widoczny tylko na minimalnym odcinku od tylnej przerzutki do ramy, więc kwestie estetyczne nie stanowią tutaj problemu. Mechanicy też nie powinny narzekać, bo jak podkreśla Glen Bobbaers z działu serwisowego Shimano Europe:

Nowe kable w Di2 to te same, które znamy z napędów elektrycznych Steps. Są cieńsze i dużo łatwiej je przeciągnąć przez okolicę mufy suportu. Dzięki nowemu Di2 czas montażu pełnej grupy do roweru wyraźnie spadł.

Do Di2 przygotowano nową baterię, która ma identyczne wymiary, co dotychczasowa, więc o kompatybilność z ramami nie musimy się martwić. W zasadzie jedyna różnica to nowe gniazda kabelków - dostosowane pod nowe okablowanie. Shimano podaje, że w nowym Di2 konsumpcja energii nieco wzrosła, ale nawet przy katowaniu napędu zmianami biegów w wyścigowym wydaniu wystarczy jej na minimum 1000 km. Na polu ładowania baterii przyszykowano spore zmiany. Gniazdo znajduje się teraz w tylnej przerzutce i jest magnetyczne. Jeden kabel ma uniwersalną wtyczkę i poza Di2 pasuje do pomiarów mocy Shimano.

Tylna przerzutka ma też guziczek, tak jak w junction box dotychczas, którym możemy sprawdzać stan akumulatora, przechodzić w tryb regulacji, czy parowania Di2 z urządzeniami typu Garmin (Bluetooth i ANT+). Ma ona również diodę, która na dotychczasowej zasadzie wskazuje kolorem w jakim trybie jesteśmy oraz jak wygląda kondycja naszej baterii. Z kolei klamkomanetki mają po jednej baterii CR1632. Mają one starczać na okres od około 1,5 roku do 2 lat użytkowania. Oczywiście poziom CR1632 można sprawdzać wciskając oba klawisze manetki, a o kondycji energetycznej naszej baterii informuje nas dioda w korpusie manetki - kolory i zasady działania są identyczne jak w dotychczasowym Di2.

System 2x12

Kolejną ogromną nowością - która wprowadza duże zmiany wyczuwalne pod nogą - jest dodanie kolejnej koronki w kasecie. Dzięki temu zabiegowi otrzymujemy zarazem większą rozpiętość przełożeń oraz ciaśniejsze stopniowanie. To pozwala jeszcze lepiej dobrać kadencję pedałowania w każdej sytuacji i w konsekwencji jeździć szybciej oraz w bardziej komfortowym rytmie. W grupie Dura-Ace R9200 dostępne są 3 opcje: 11-28, 11-30 i 11-34. Oto ich stopniowanie:

11-28: 11-12-13-14-15-16-17-18-19-21-24-28
11-30: 11-12-13-14-15-16-17-19-21-24-27-30
11-34: 11-12-13-14-15-17-19-21-24-27-30-34

Ich zębatki są tytanowe i wykorzystują technologię Hyperglide+, którą już znacie z napędów 12-biegowych do MTB. Zapewnia ona lekkie zmiany biegów oraz cichą pracę napędu. Nowa kaseta pasuje na dotychczasowe szosowe bębenki Shimano 11. Natomiast łańcuch to ten sam model, który dedykowany jest do grupy XTR M9100, czyli CN-M9100.

To nie koniec nowości, zmieniła się też odrobinę kombinacja przełożeń w korbie. Dla nieco mniej wytrenowanych nadal najlepszą opcją będzie kompakt 50/34, podobnie jak wariant 52/36 wybierany będzie przez znakomitą większości amatorskich zawodników. Natomiast dla pro peletonu przygotowano nową opcję 54/40, która wprost odpowiada na zapotrzebowanie płynące od zawodowców, których wyścigi stały się na tyle szybkie, że 53/39 zwyczajnie przestało im wystarczać. Jak zwykle w Dura-Ace szeroka jest możliwość personalizacji długości ramion korby, dostępne są: 160, 165, 167,5, 170, 172,5, 175 i 177,5 mm. W sprzedaży będą dwie opcje - bez lub z pomiarem mocy, a przy okazji dodamy, że stosowany przez Shimano system oparty jest o miernik znany dotychczas. Jest dwustronny, na jednym ładowaniu działa około 300 godzin i cechuje się dokładnością +/- 1,5%, którą Shimano obiecuje również w ciężkich warunkach - na brukach oraz odcinkach nierównego szutru.

W trakcie prezentacji spytaliśmy Tima Gerritsa, który kieruje zespołem odpowiedzialnym za rozwój produktu w Shimano Europe dlaczego nie zdecydowano się na koronkę 10T, którą w MTB Shimano stosuje przecież z powodzeniem:

Podczas jazdy na rowerze górskim 10T najczęściej używa się do dokręcania podczas szybkich zjazdów, czyli tam gdzie nie jeździmy z maksymalną intensywnością. Natomiast na szosie, najtwardszego przełożenia bardzo często używa się w momencie decydującym dla wyścigu - podczas ataku czy finiszu - gdzie przełożenie z 11T jest znacznie bardziej efektywne. Łańcuch nie jest tak mocno zawinięty i stawia mniejszy opór, a obrót pozostaje bardziej płynny. Koronka o 11 zębach może nie wygląda świetnie marketingowo, ale jest po prostu lepsza i bardziej efektywna dla zawodnika.

Przy okazji nie omieszkaliśmy też dopytać, czy nowe kasety Shimano będą działały z grupami Srama i Campagnolo, taka unifikacja dałaby sporo dobrego w kontekście neutralnego serwisu na wyścigach, który bardzo często jest przecież prowadzony przez Shimano. Dowiedzieliśmy się, że oczywiście są to inne technologie nie przewidziane do wzajemnej kompatybilności, ale biorąc zapasowe koło na wyścigu możemy oczekiwać, że napęd będzie działał.

Klamkomanetki Shimano Dura-Ace ST-R9270

Z naszego punktu widzenia bardzo istotne nowości przygotowano w klamkomanetkach. Są bezprzewodowe i mają szereg zmian poprawiających ergonomię, wygląd oraz aerodynamikę. Łapy zostały pochylone lekko do wewnątrz, co sytuuje je w położeniu, które jest obecnie modne w profesjonalnym peletonie. Daje to lepsze oparcie podczas jazdy z dłońmi na łapach w mocnym obniżeniu (przedramiona oparte lub prawie oparte o górny chwyt). Poza tym klamki mają podwyższony korpus, a sam chwyt jest dłuższy. Dłonie układają się tam pewniej i głębiej. Do tego pod chwytem - między kierownicą a tylną stroną klamki - jest wyraźnie więcej miejsca, spokojnie wchodzą tam 3 palce. Taka konstrukcja ma gwarantować pewniejsze oparcie rąk nie kierownicy oraz lepszą kontrolę nad rowerem.

Ponadto, same przyciski zmiany biegów mają powiększone rozmiary i lekko zmodyfikowane położenie, które ma ułatwiać zmiany biegów oraz sięganie do dźwigienek w dolnym chwycie. Na koniec zostawiliśmy jeszcze jedną nowość, która jest idealnym przykładem podejścia stosowanego Shimano, w którym każda kolejna generacja stara się poprawiać mikro szczegóły dające w sumie skok między każdą kolejną odsłoną ich osprzętu. Konkretnie mowa o gumach, które zwykle się mocno odkształcały po ich podciągnięciu. Obecne mają więcej punktu kontaktu w korpusem klamkomanetki, dzięki czemu zazębiają się z nią i nie odstają np. po nawinięciu owijki, regulacji położenia łap czy wymianie baterii. Do klamkomanetek można też podłączyć guziki do zmian biegów w górnym chwycie oraz tzw. przyciski sprinterskie. O pozostałych kwestiach związanych z hamulcami i regulacjami klamek piszemy nieco niżej, w osobnym akapicie.

Przerzutki Dura-Ace: RD-R9250 i FD-R9250

Pomimo, że przerzutki zostawiliśmy na dalszy etap naszego tekstu należy wspomnieć, że w nich też zmieniło się naprawdę dużo. Przede wszystkim mózgiem całego Di2 jest tylna przerzutka RD-R9250. To ona łączy się z aplikacją E-Tube i panuje nad zaprogramowanymi przez nas trybami działania. Stanowi też łącznik w komunikacji między klamkomanetkami, a przerzutkami. Jak już wspomnieliśmy wcześniej również tam znajduje się gniazdo ładowania, dioda oraz przycisk. Jej rozmiar optycznie nie jest specjalnie większy, choć widać, że urosła co nieco od wewnętrznej strony. Przy okazji poddano ją również odświeżeniu designerskiemu, które zbliża ją do stylu prezentowanego przez klamkomanetki. Z praktycznych informacji warto wymienić fakt, że jest tylko jedna, uniwersalna długość wózka przerzutki, która obsługuje wszystkie dostępne kombinacje kaset i mechanizmów korbowych.

Równie dużo ciekawych zmian dotyczy przerzutki przedniej, czyli FD-R9250. Przede wszystkim jest wyraźnie mniejsza i lżejsza. Nowa generacja ma zmniejszoną powierzchnię czołową aż o 33%, dzięki czemu zyskuje aerodynamika naszego roweru, a fanów lekkich rowerów ucieszy też jej odchudzenie do 96 gramów. Jak już wspominaliśmy, przyspieszeniu uległa praca przedniej przerzutki, a istotnym czynnikiem, który na to wpłynął jest zastosowanie mocniejszego silnika. Tym bardziej istotne jest więc, aby pamiętać podczas montażu o śrubie wspierającej przerzutkę o ramę. To szczególnie istotna informacja dla ,,domowych mechaników", którzy nie lubią czytać instrukcji przed montażem. Nowością jest również brak śrub do regulacji zakresu, której dokonujemy tylko za pomocą przycisków w trybie regulacji. Na koniec ciekawostka - wprawdzie jak dotąd Shimano milczy na temat większych tarcz w korbach, ale przerzutka przednia może obsługiwać blaty do rozmiaru (maksymalnie) 55T, zapewne więc wkrótce wyprodukowane zostaną korby do TT i na super szybkie finisze z dużymi tarczami o 55 zębach.

Dopracowane hamulce

Shimano przygotowało nowe zaciski hamulcowe o jednoczęściowej konstrukcji. Główną zmianą na plus jest oddalenie klocków hamulcowych od tarcz o 10%, które wespół z nowymi tarczami będącymi o 66% mniej podatnymi na odkształcanie pod wpływem nagrzewania ma sprawić, że nawet na wymagających zjazdach nie doznamy lekkiego ocierania okładzin o tarcze. Oddalenie okładzin od tarcz powinno wpłynąć negatywnie na moc hamowania, jednak efekt ten zbalansowano przez zastosowanie technologii Servo Wave (stosowanej z powodzeniem w MTB) w klamkach hamulcowych.

Użytkownik ma też spore możliwości łatwej personalizacji łap. Można dostosować reach, czyli odległość dźwigni od kierownicy oraz free stroke, czyli jałowy skok klamki do momentu gdy okładzina złapie kontakt z tarczą hamulcową. Shimano podkreśla, że nowy układ jest lepszy od poprzedniego, zapewnia dużą moc hamowania oraz jest odporny na przegrzewanie.

Tylko karbonowe koła i 3 profile

Nowa grupa Dura-Ace zawiera również odświeżone koła. Konkretnie linia liczy trzy modele o różnych wysokościach, które są dostępne w opcji pod tubeless ready i dedykowanej prosom wersji pod szytkę. Celowo to podkreślamy, bowiem Shimano podaje, że 98% klientów kupuje obecnie koła tubeless ready. Sercem nowych kół są obręcze w całości wykonane z karbonu o dostosowanej do obecnych realiów szerokości - 21 mm wewnątrz i 28 mm po zewnątrz. Typowo górskim i najlżejszym zestawem jest Dura-Ace C36 (36 mm), uniwersalnym zestawem roboczym na większość etapów z naciskiem na trasy pagórkowate, płaskie i niskie góry jest C50 (wysokość 50 mm), natomiast ciekawym - choć mającym dość wąskie grono odbiorców - wariantem jest 6-centymetrowy model C60, który ma dodatkowo grubsze szprychy i inny zaplot. Ten zestaw jest sztywniejszy i dedykowany sprinterom na płaskie etapy. Masa wariantów tubeless ready jest następująca: C36 - 1338 g, C50 - 1465 g, C60 - 1609 g. Koła pod szytki ważą odpowiednio 1279, 1332 i 1421 gramy. Ciekawostką jest też zupełnie nowy bębenek, który ma system ratchet zamiast zapadek oraz po raz pierwszy w historii Shimano został wykonany z aluminium. Wejście w ten system może oznaczać tylko jedno - jeszcze szybszy i pewniejszy transfer mocy. Na koniec ciekawostka - nowy bęben jest konstrukcją, która przyjmuje tylko 12-biegowe szosowe kasety Shimano. Choć jednocześnie należy pamiętać - o tym już pisaliśmy - że nowe kasety R9200 kasety pasują też na klasyczne 11-rzędowe szosowe bębenki.

Wariant pod hamulce obręczowe

Nowy Dura-Ace wszelkie nowości wnosi do wersji pod hamulce tarczowe i choć Shimano zaproponowało też wariant pod szczęki to jest on w pewnym sensie uboższy. Hamulce i klamkomanetki są zapożyczone z dotychczasowej generacji i dostosowane wizualnie do stylu nowej grupy. Główną i jedyną techniczną zmianą jest tak naprawdę zastosowanie innych gniazd pod kable, które są zgodne z nowym standardem. Zupełnie nową będziemy mieć wtedy korbę i obie przerzutki, natomiast klamkomanetki oraz szczęki nie. Mało tego, nie znajdziemy kół w opcji tubeless ready, a jedynie wersję pod szytki. Widać więc, że w kontekście osprzętu do ścigania Shimano pozostawia opcję dla konserwatystów, ale tak naprawdę stawia już tylko na grupy z hamulcami tarczowymi. Przy tej okazji dodamy, że w klamkomanetkach do hydrauliki dla zagorzałych fanów ,,starego” systemu wciąż pozostaje opcja połączenia klamkomanetek z przerzutkami w dotychczasowy sposób, czyli właśnie po kablach.

Masa i dostępność

Dodanie kolejnego biegu nie spowodowało dużej rewolucji wagowej. Nowa grupa R9200 jest tylko minimalnie cięższa względem poprzedniej R9100. Bez kół (napęd, hamulce, bateria, kable) nowy Dura-Ace waży 2506,5 g, a poprzedni liczył 2485,3 g. Nowy osprzęt będzie można zobaczyć w rowerach szosowych z kolekcji na 2022 rok, które powinny pojawiać się w sklepach od września 2021, a same komponenty (do kupienia osobno) również mają być dostępne już we wrześniu bieżącego roku.