Bolesny staw

Ryzyko zawodowe
Ból kolan jest jednym z najpowszechniejszych schorzeń doświadczanych przez kolarzy. Może się to przytrafić każdemu, niezależnie od fazy treningu, czy pory roku. Johan Museeuw i Gianni Bungo to jedni z wielu zawodników, których kariera była bliska końca właśnie z powodu problemów z kolanami.

Gdzie czyha niebezpieczeństwo?
Większość schorzeń objawiających się bólem kolan, jest związana z nadmiernym obciążeniem. Programy treningowe, dla kolarzy planujących szczyt formy pod koniec lata, przewidują na okres wiosenny największą ilość kilometrów do przejechania. Wtedy też rośnie ryzyko urazów stawu kolanowego. Często zdarza się, że spragnieni jazdy na rowerze po dłuższej przerwie, aplikujemy sobie od razu dużą dawkę wysiłku. Nagłe zwiększenie obciążenia stawu kolanowego może spowodować jego uszkodzenie, a co za tym idzie - bolesność. Przez pierwsze tygodnie treningu lepiej jeździć spokojnie, bez zwiększonych obciążeń i w ten sposób adaptować organizm, nie tyle do wysiłku, co do nowej formy ruchu. Dobrze jest także stopniowo zwiększać czas spędzony na rowerze, nie więcej niż o 10% tygodniowo. Nie bez znaczenia jest technika jazdy, a konkretnie – kadencja. Część kolarzy preferuje jazdę „na blacie”. Zwykle oznacza to niską kadencję, nie przekraczającą 60 na min. i duże obciążenie, co potęguje ryzyko uszkodzenia kolan.

Wielu kolarzy, również zawodowych, popełnia ten sam błąd: nieprawidłowe ustawienie siodełka. Zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie ustawienie mogą się przyczyniać do wystąpienia objawów bólowych. Bardzo ważne jest właściwe pozycjonowanie na siodełku oraz wyregulowanie bloków w butach. Jeżdżenie ze zbyt nisko ustawionym siodełkiem, powoduje niepotrzebne zwiększenie siły nacisku na rzepkę. Z drugiej strony, za wysokie ułożenie siodełka powoduje nadmierne rozciąganie kolana, może to spowodować naciągnięcie ścięgien i ból w tylnej części stawu kolanowego.

Ostatnim czynnikiem, na który właśnie o tej porze roku są narażeni kolarze, jest temperatura. Przechłodzenie kolan sprzyja wystąpieniu schorzeń. To, że wyjeżdżamy w trasę, gdy jest ciepło, nie oznacza, że nie będzie potrzebny cieplejszy przyodziewek. Podczas jazdy na rowerze często można odnieść mylne wrażenie, że nogi nie marzną. Tymczasem, zaleca się ubiór zakrywający kolana już przy temperaturach niższych niż 16° C. Wtedy dla zdrowia kolan lepiej brać ze sobą spodenki ¾, albo długie. Dobrym rozwiązaniem są też „dopinane” nogawki.

Częsty problem
Andy Pruitt, który leczył kilku kolarzy ze światowej czołówki uważa, że problemy ze stawami kolanowymi, objawiające się bólem w ich przedniej części, są najczęściej spotykane. Uskarżało się na nie ponad 63% z ponad setki badanych przez niego kolarzy. Do tej grupy należy zaliczyć zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego (kolano biegacza), czy ból rzepkowo – udowy (kolano skoczka). Na ból po wewnętrznej stronie kolana uskarżało się 21% badanych kolarzy, co stanowiło drugą co do wielkości grupę schorzeń.

Boli. Co dalej?
Każdy ma swoje mniej lub bardziej skuteczne sposoby na nadwyrężone kolano. Jedni zajadają się glukozaminą, inni nanoszą maści, żele, preparaty w aerozolu, ale to już temat na rozprawę naukową. Z badań doktora Pruitt'a wynika, że modyfikacje treningu, wydłużenie regeneracji, dodatkowe dni odpoczynku, okładanie lodem, masaże i skorygowanie pozycji w czasie jazdy na rowerze wyeliminowało objawy bólu kolan u około 75% kolarzy. Można spróbować tych wszystkich metod, jednak w przypadku utrzymującego się, lub bardzo silnego bólu najrozsądniejszym rozwiązaniem będzie konsultacja z lekarzem sportowym. W tabeli zostały przedstawione najczęstsze problemy z kolanami powodujące ich ból oraz sugerowane sposoby wyeliminowania tego bólu.

Bibliografia:
Baker A., Bicycling Medicine, 1998
Burke E., Serious Cycling, 2002