Stłuczenia to jedne z najbardziej powszechnych urazów spotykanych w kolarstwie. Są one często bagatelizowane, tymczasem wiele z nich wymaga baczniejszej uwagi. Na co zwrócić uwagę i czym leczyć stłuczenia?Trochę teorii
Mówiąc najprościej, stłuczenie to uszkodzenie tkanki i stawu okołotkankowego. W zależności od siły i powierzchni stłuczenia, może ono obejmować okoliczne mięśnie, tkanki podskórne, nerwy, a nawet stawy. Jednym z objawów są mniejsze lub większe wylewy w obrębie uszkodzonej kończyny. Niewielkie krwiaki nie są problemem i szybko znikają, ale przy bardzo dużych wylewach nagromadzony płyn musi zostać zneutralizowany przez chirurga w specjalnym zabiegu.
Konsekwencje stłuczenia są nieprzyjemne: pojawia się ból (w różnym nasileniu, w zależności od charakteru i siły urazu) oraz obrzęk. Przy mocnym uderzeniu w kończyny lub stawy mogą się również pojawiać problemy z przemieszczaniem się, powodujące ból.
Leczenie
Sposób postępowania ze stłuczeniem jest przede wszystkim uzależniony od stopnia uszkodzenia, jakiego doznaliśmy. Istnieje jednak kilka podstawowych kroków, jakie powinniśmy wykonać w celu zmniejszenia obrażeń oraz diagnozy urazu.
Jeśli przy stłuczeniu wystąpiło rozcięcie skóry i krwawienie, wówczas przemywamy ranę wodą, następnie wodą utlenioną lub spirytusem salicylowym i zabezpieczamy rozcięte miejsce opatrunkiem. Gdy krwawienie jest duże, najlepiej udać się na oddział ratunkowy i zasięgnąć pomocy specjalistów.
Gdy zatamujemy krwawienie, lub nie występuje ono w ogóle, wówczas należy jak najszybciej ograniczyć obszar powstającego krwiaka. Służą temu zimne okłady i ewentualny miejscowy ucisk. W przypadku mocnych stłuczeń należy również odciążyć bolące miejsce, włącznie z użyciem kul inwalidzkich. Ograniczenie obszaru wylewu jest również możliwe przy użyciu miejscowej krioterapii - przykładając okłady wysychające, worki z lodem.
Po zastosowaniu pierwszych kroków można również użyć specjalistycznych żeli, zmniejszających obrzęk przy pomocy specjalnych substancji aktywnych. Na rynku znajduje się również wiele preparatów, których wsmarowanie przyspiesza regenerację oraz redukuje ból.
Należy do nich m.in. Arnigel, którego substancją czynną jest arnika górska. Lek w formie żelu pomaga w zwalczaniu obrzęków powstałych po stłuczeniach. Wystarczy dokładnie wmasować niewielką ilość maści w urażone miejsce.
Przeciwbólowe działanie samego żelu jest również odczuwalne i działa kojąco. Oprócz tego wyciąg z arniki ma także właściwości antyseptyczne i przeciwzapalnie.
Współcześnie w ratownictwie medycznym przyjęto nową formułę OLUP, która nakazuje cztery kroki postępowania po wystąpieniu stłuczenia.
Pierwszym z nich jest odpoczynek - należy wyeliminować całkowicie ruchy uszkodzoną częścią ciała.
Drugi z kroków to przyłożenie lodu. Należy położyć na uszkodzoną część ciała mokry ręcznik (zimna woda) lub, w optymalnym przypadku, torebką z lodem lub lód zawinięty w ręcznik. Trzeba pamiętać, że nie można kłaść lodu bezpośrednio na powierzchnię skóry (to samo dotyczy foliowej torebki z lodem). Może to spowodować odmrożenie miejscowe, które nie jest pożądane przy leczeniu stłuczenia. Na rower można również zabrać specjalne zimne opatrunki wielokrotnego użytku dla sportowców, dostępne w aptekach.
Trzecim krokiem jest uciśnięcie kontuzjowanego miejsca - najlepiej owinąć je bandażem elastycznym. Trzeba w tym miejscu uważać na siłę docisku - nadmierny może powodować upośledzenie dopływu krwi do uszkodzonego obszaru, a zbyt luźny nie da odpowiednich skutków . Lód i bandaż należy pozostawić na ok. 25-30 minut.
Ostatnim krokiem jest podniesienie - kontuzjowane miejsce utrzymujemy powyżej poziomu klatki piersiowej.
Aby rozgrzać skórę i przywrócić normalne krążenie krwi, bandaż rozwijamy na 15 minut i powtarzamy całą procedurę 2-3 krotnie. Jeśli kontuzjowane miejsce nadal puchnie lub wzmaga się ból, należy zgłosić się do lekarza. Dalszy sposób postępowania zależy od tego, jaka struktura anatomiczna w jakim stopniu została uszkodzona.
Czego unikać
Przy wystąpieniu stłuczenia, a szczególnie mocnych urazów nie można: stosować gorących kąpieli, eksploatowania ruchem uszkodzonego miejsca, stosowania masaży. Wszystko to powoduje wypływ krwi do uszkodzonych tkanek., który w konsekwencji prowadzi do twardnienia opuchlizny. Inne komplikacje to infekcja, tworzenie się torbieli, zakrzepowe zapalenie żył oraz kostniejące zapalenie mięśni.
